Kawa arabska – to roślina z rodziny marzanowatych, nazywana również kawowym drzewem lub kawowym krzewem. Ten rodzaj kawy jest najpopularniejszym gatunkiem, a przez grono ludzi uważana za najlepszą.
Skąd się wzięła?
Słowo kawa rozpowszechniło się w Europie w czasie podboju przez Turków Osmańskich i wywodzi się z tureckiego kahve. Turcy natomiast zapożyczyli od arabskiego słowa quahwa, które może oznaczać brak głodu, coś ziemnego matowego czy kwaśnego. Roślina wywodzi się z południowo-zachodnich terenów dzisiejszych Etiopii. Istnieje pewna legenda, na podstawie której człowiek odkrył kawę, gdy mieszkańcy tych terenów zauważyli, że kozy po zjedzeniu jej liści są tak pobudzone, że nadmiar energii wyładowują podczas trącaniu się głowami. Na podstawie tych obserwacji uznali, że roślina ma właściwości pobudzające. Natomiast pierwsze spisane istnienie kawy zostało zawarte w Azji, na terenach dzisiejszego Jemenu, stąd też wywodzi się nazwa kawy Arabica. Miejscowa ludność po raz pierwszy użyła ziaren kawy – zmielone ziarna, zostały wypalone, by przygotować czarny napar. To właśnie mieszkańcy Jemenu zauważyli jej pozytywne działanie na organizm – dzięki niej oszukiwali zmęczenie i mogli pracować wydajniej i znacznie dłużej. Już w XV wieku na arabskiej ziemi powstawały kawiarnie, ale do Europy dotarła aż 200 lat później. Początkowo przybyła tylko do dużych miast i graniczących z islamskimi krajami. Z czasem stała się towarem wymiennym, więc o jej właściwościach dowiedzieli się również inni Europejczycy. W europejskich krajach powstawały też pierwsze kawiarnie, a później dowiedział się o niej już cały świat. Wstępnie kawa arabska została przez botaników uznana, jako Jasminum arabicum, czyli jaśmin ze względu na białe i pachnące kwiaty. Dopiero Linneusz w 1737 roku nadał roślinie jej obecną nazwę.
Ziarna
Ziarna są płaskie, lekko podłużne, charakteryzują się zagiętym rowkiem, w kształcie litery S, a niewypalone ziarna mają lekko zielonkawą barwę. Zawiera w sobie od 1 do 1,5% kofeiny i aż 44 chromosomy!
Uprawa
Chociaż pierwsze szczepy zostały odkryte w Jemenie, to obecnie uprawiana jest w Afryce, wszystkich krajach Ameryki Środkowej i Południowej, a także w Azji, w okolicach Półwyspu Indyjskiego oraz na wyspach na południu kontynentu. Uzyskanie odpowiednich ziaren wymaga wiele wysiłku. Wymagające krzewy arabici są uprawiane na terenach górzystych, położonych na wysokościach od około 800 – 2200 metrów nad poziomem morza. Rejony, w których jest uprawiana, charakteryzują się częstymi opadami deszczu, żyzną, nierzadko wulkaniczną glebą oraz korzystnym nasłonecznieniem. Z uwagi na tereny, gdzie uprawiana jest arabica, średnia roczna temperatura dla niej wynosi około 15-24˚C. Wszystkie te warunki – duża wilgotność, częste opady deszczu czy też temperatura niespadająca poniżej 10 ˚C a jednocześnie nieprzekraczająca 30 ˚C, sprawiają, że roślina jest wymagająca w uprawie. Jednak w tych rejonach roślina ma świetne warunki, a wyhodowane ziarno, pozwala na przygotowywane pysznej i aromatycznej kawy. Co ważne, aby uzyskać najlepszy napar, ziarna muszą mieć odpowiednią wielkość i dojrzałość, co oznacza, że ziarna są zbierane wyłącznie ręcznie.
Uprawiana na górzystych, wilgotnych terenach osiąga od 5 do 8 m wysokości, a niektóre odmiany nawet do 12! Kolejną przeszkodą w uprawie jest faktem, że kwiaty pojawiają się dopiero w 3-4 roku od siewu. Dodatkowo roślina może wyprodukować zbyt dużą ilość kwiatów, a zapylenie ich wszystkich może osłabić roślinę i doprowadzić do obumarcia krzaka. Wbrew wysokim wymaganiom, według statystyki stanowi około 70-80% rynku.
Natomiast roślina jest również uprawiana na prywatnym parapecie. Domowa uprawa rośliny nie jest wymagająca, a posiada wiele zalet estetycznych. Jako roślina doniczkowa może osiągnąć do 2m wysokości, jednak głównie rośnie do 1 m. Posiada zielone liście, lekko karbowane i błyszczące. Wyrastają zawsze po dwa naprzeciw siebie. W okresie letnim na kawie pojawiają się małe kwiaty barwy śnieżnobiałej o charakterystycznym zapachu. Ozdobą rośliny są również owoce, które początkowo są zielone, a później wraz z dojrzewaniem staną się czerwone i utrzymują się na krzaczku nawet przez pół roku. Owoce nie psują się, a jedynie wysychają.
Jak wybrać dobrą kawę?
Przez wielu uważana jest za bardziej szlachetny rodzaj kawy niż robusta, głównie z powodu mniej goryczkowego smaku i pełnego bukietu. Bogatszy smak wywodzi się ze sporej ilości tłuszczy i cukrów. Jednocześnie niska zawartość kofeiny ma wpływ subtelniejszy smak. Czasami, w zależności od rejonu, w którym jest uprawiana możemy wyczuć korzenny lub czekoladowy smak. Nie bez powodu zyskała uznanie wśród miłośników kawy na całym świecie. Tak na prawdę jeżeli szukasz produktów spożywczych do firmy lub do domu, to praktycznie we wszystkich supermarketach, delikatesach online, czy w każdym sklepie spożywczym odnajdziemy przepyszną kawę. Nie bez powodu największe koncerny – kawy Dallmayr czy kawy Jacobs w swoim asortymencie oferują głównie arabicę. Szeroki asortyment zadowoli nawet najbardziej rozwinięte, kawowe kubki smakowe.
